نگاهی تطبیقی به تمثیل در مطالعات ادبی
نویسندگان
چکیده مقاله:
«تمثیل» ازجمله مفاهیمی است که از قدیمیترین ادوار در عرصههای گوناگون مطالعات ادبی، از بلاغت و رتوریک گرفته تا هرمنوتیک، موردتوجّه و مداقّه قرارگرفته است. بااینحال، در هیچیک از پژوهشهای پرشماری که بهطور مستقیم و غیرمستقیم به تمثیل پرداختهاند، سعی نشده است حوزههای مختلف معنایی این مفهوم پرکابرد بهوضوح مشخّص شود. این در حالی است که شناخت حوزههای معنایی اصطلاحات کاربردی در هر دانش، از زیربناییترین نیازهای آن بهشمارمیرود. پژوهش حاضر تلاشی است در جهت کاویدن مصادیق گوناگون مفهوم تمثیل در عرصۀ مطالعات ادبی در زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی و در پی آن است که تعریف روشنی از تمثیل در هر حوزه ارائه دهد. به همین منظور، با نگاهی تطبیقی و با رجوع به منابع دست اوّل در تمام زبانها ابتدا به تعاریف تمثیل در مهمترین منابع بلاغت اسلامی نظری میافکنیم و سپس میکوشیم کاربرد این اصطلاح را در بلاغت و دیگر عرصههای مطالعات ادبی غرب بررسی کنیم. با نظر به آراء بلاغتنگاران در باب تمثیل و کاربرد آن نزد شعرا و نویسندگان، میتوان سه معنای اصلی را برای این اصطلاح بازشناخت: الف) تمثیل در مقام یک شگرد بلاغی؛ ب) تمثیل به منزله یک نوع ادبی؛ ج) تمثیل به عنوان وروشی برای خوانش و تفسیر آثار ادبی.
منابع مشابه
ادبیّات تطبیقی و جایگاه آن در آینده مطالعات ادبی
ادبیّات تطبیقی، بهمثابة نگرشی ادبی، تاریخ بسیار پر فراز و نشیبی را تجربه کرده است. گروهی تا مدّتها تفاوت چندانی میان این نگرش و ادبیّات جهان قائل نبودند و حتّی در برههای از زمان، آنها را در رقابت با یکدیگر میپنداشتند. مدّتی از این شرایط نگذشته بود که ادبیّات تطبیقی بهتدریج، بهواسطۀ آنچه بهمنزلة بیثباتی در پایگاه نظری قلمداد میشد، مورد انتقاد قرار گرفت. این نظراتِ بهطور عمده سختگیرانه، رو ب...
متن کاملبررسی کارکرد تمثیل در آثار ادبی تعلیمی
ادب تعلیمی یکی از انواع ادبی است که از ساحت اخلاقی و آموزش ویژهای سخن میگوید. آنچه در آثار ادبی تعلیمی، تعلیم و پند و اندرزهای اخلاقی را حلاوت بخشیده است و تأثیرگذاری آن را دو چندان ساخته است، استفاده از ابزار کارآمد تمثیل است که با بسامدی درخور توجه در متون تعلیمی ادبی نمود یافته است. پدید آورنده آثار تعلیمی برای تقریر و توضیح مطلب اخلاقی خود یا ایضاح و تثبیت آن در ذهن مخاطب از این شیوهی اد...
متن کاملبررسی کارکرد تمثیل در آثار ادبی تعلیمی
ادب تعلیمی یکی از انواع ادبی است که از ساحت اخلاقی و آموزش ویژهای سخن میگوید. آنچه در آثار ادبی تعلیمی، تعلیم و پند و اندرزهای اخلاقی را حلاوت بخشیده است و تأثیرگذاری آن را دو چندان ساخته است، استفاده از ابزار کارآمد تمثیل است که با بسامدی درخور توجه در متون تعلیمی ادبی نمود یافته است. پدید آورنده آثار تعلیمی برای تقریر و توضیح مطلب اخلاقی خود یا ایضاح و تثبیت آن در ذهن مخاطب از این شیوهی اد...
متن کاملنگاهی تحلیلی- تطبیقی به تمثیل از دیدگاه قندزی و بلاغتنویسان قبل و بعد وی
تمثیل از انواع ادبی است که کاربردی دیرینه دارد و بلاغت نویسان از گذشتههای دور تاکنون دربارۀ آن نظرات گوناگون و متفاوتی ارائه کردهاند. یکی از این بلاغت نویسان محمود بن محمّد بن احمد قندزی، ادیب ایرانی قرن نهم هجری و نویسندۀ اثری به نام بلاغت است. از این رو در پژوهش حاضر سعی بر این است که تمثیل از نگاه قندزی و دیگر بلاغت نویسان معاصر و کلاسیک بررسی و مقایسه شود. برای رسیدن به این منظور پس از معر...
متن کاملنگاهی به تمثیل در شعر نیما، اخوان و سهراب
تمثیل یکی از اصطلاحات رایج در ادبیات ایران و جهان است که علیرغم بسامد بالا و پیشینه غنی، به سبب برخی شباهتها با دیگرآرایههای ادبی نظیر نماد، رمز، کنایه و حتی تشبیه و استعاره، درخصوص معرفی دقیق آن میان صاحب نظران و ادبیان اختلاف نظرهایی وجود دارد. ازاینروی باید اذعان داشت که در دورههای مختلف و براساس مکتبهای فکری و شعری موجود، کارکرد و تعریف تمثیل دچار دگرگونیها و به تبع آن آفرینش آثار گون...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 8 شماره 1
صفحات 37- 55
تاریخ انتشار 2018-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023